Cara Pembahagian Harta Pusaka Yang Adil di Malaysia

Cara pembahagian harta pusaka Islam. Bacaan wajib. Kurang dari 3 minit sahaja!

Pembahagian harta pusaka adalah satu proses yang mencabar, sensitif dan memerlukan perhatian yang teliti, terutamanya dalam konteks undang-undang Malaysia yang pelbagai dan berkompleks. Ia melibatkan pengagihan harta atau harta pusaka seseorang yang telah meninggal dunia kepada ahli waris yang masih hidup. Proses ini harus dilakukan dengan teliti, adil, dan mengikut undang-undang serta hasrat atau wasiat si mati jika ada.

Ia adalah satu aspek penting dalam kehidupan bermasyarakat di Malaysia, dan kepentingannya tidak boleh diabaikan. Dalam sistem undang-undang Malaysia, pembahagian harta pusaka adalah proses yang berlandaskan peraturan undang-undang, prinsip-prinsip agama, dan etika keluarga.

Dalam sejarah Malaysia, terdapat banyak kejadian dan kes-kes sebenar yang telah mencetuskan perdebatan dan perbincangan mengenai pembahagian harta pusaka. Salah satu kes yang mencetuskan perhatian adalah kes seorang pekerja yang meninggal dunia dalam kemalangan kerja dan meninggalkan keluarga yang memerlukan bantuan kewangan. Bagaimana harta pusaka mangsa tersebut harus dibahagikan untuk memastikan keluarganya mendapat keadilan? Kes-kes seperti ini menunjukkan betapa pentingnya proses pembahagian harta pusaka yang adil dan patuh undang-undang.

Selain daripada itu, terdapat juga kes-kes di mana konflik muncul antara ahli waris dalam proses pembahagian harta pusaka. Contohnya, ada keluarga yang berdepan dengan masalah apabila harta pusaka termasuk tanah, rumah, atau perniagaan harus dibahagikan secara adil di antara ahli waris yang ramai. Kes-kes ini seringkali melibatkan perselisihan pendapat, dan penyelesaian yang salah boleh merosakkan hubungan dalam keluarga.

Dalam artikel ini, kita akan merungkai aspek-aspek utama berkaitan pembahagian harta pusaka yang adil dan patuh undang-undang di Malaysia. Ini termasuklah hak dan tanggungjawab ahli waris, panduan mengikut undang-undang dan prinsip-prinsip agama, dan strategi untuk mengelakkan atau menyelesaikan konflik yang mungkin timbul semasa proses pembahagian harta pusaka. Kami juga akan menyelami contoh kes-kes sebenar dan pelajaran yang boleh dipelajari daripadanya. Dengan ini, diharapkan individu dan keluarga di Malaysia dapat menguruskan proses ini dengan lebih baik dan lebih adil.

1. Pengertian Harta Pusaka Dan Ahli Waris

Harta pusaka adalah semua harta atau aset yang ditinggalkan oleh seseorang selepas mereka meninggal dunia. Ini boleh merangkumi pelbagai jenis harta seperti tanah, rumah, kenderaan, wang tunai, simpanan, harta berharga seperti perhiasan, dan mungkin juga perniagaan atau saham dalam syarikat. Harta ini menjadi warisan yang perlu dibahagikan kepada individu yang layak menerimanya.

Di sisi lain, ahli waris adalah individu-individu yang mempunyai hak sah untuk mewarisi harta pusaka tersebut. Ahli waris ini biasanya termasuk dalam lingkungan keluarga terdekat si mati seperti suami atau isteri, anak-anak, ibu bapa, dan saudara-mara. Namun, ahli waris juga boleh termasuk individu lain yang diiktiraf secara undang-undang seperti penama yang disenaraikan dalam wasiat atau manfaat.

TERMASUK HARTA PUSAKA

1. Semua harta si mati yang diperolehi secara halal
2. Sewa yang belum dijelaskan kepada si mati
3. Hutang kepada si mati yang dijelaskan selepas kematian
4. Dividen / faedah yang terbit daripada harta si mati
5. Simpanan KWSP si mati
6. Barang yang terbit selepas mati seseorang dari usaha si mati semasa hayatnya.

BUKAN HARTA PUSAKA

1. Harta yang telah diberi, dijual, diwakaf, dihibah atau dipegang amanah oleh si mati kepada seseorang semasa hayatnya.
2. Khairat kematian
3. Pemberian oleh orang-orang yang menziarahi kematian
4. Imbuhan, pampasan dan sagu hati
5. Faedah kematian / amaun tambahan KWSP
6. Pencen terbitan
7. Bayaran-bayaran di bawah Akta Keselamatan Sosial Pekerja 1969 (PERKESO)
8. Harta yang dipinjam

Contoh: Mari kita gunakan contoh seorang lelaki bernama Ahmad yang telah meninggal dunia. Ketika Ahmad meninggal, dia meninggalkan beberapa jenis harta pusaka. Harta pusakanya merangkumi sebuah rumah bernilai tinggi di bandar, sejumlah wang tunai dalam akaun banknya, beberapa biji emas, dan beberapa saham dalam sebuah syarikat tempatan. Ahmad mempunyai beberapa ahli waris yang layak mewarisi harta pusakanya. Ini termasuk isterinya, dua orang anak lelaki, dan ibunya yang masih hidup. Semua individu ini mempunyai hak sah untuk mendapatkan bahagian daripada harta pusaka Ahmad berdasarkan undang-undang Malaysia.

2. Tanggungjawab dan Kewajipan Dalam Pembahagian Harta Pusaka

Dalam undang-undang di Malaysia, terdapat beberapa prinsip utama yang mengatur pembahagian harta pusaka. Berikut adalah huraian yang lebih terperinci:

a) Pembahagian Harta Pusaka yang Adil: Prinsip utama dalam pembahagian harta pusaka adalah pembahagian yang adil kepada semua ahli waris yang layak menerima. Ini bermaksud bahawa harta pusaka perlu dibahagikan secara saksama antara ahli waris tanpa memberatkan mana-mana pihak.

b) Menghormati Wasiat: Sekiranya si mati telah membuat wasiat sebelum kematian, wasiat ini harus dihormati selagi ia tidak bercanggah dengan undang-undang. Dalam banyak kes, wasiat ini boleh merangkumi arahan khusus mengenai pembahagian harta pusaka. Contohnya, si mati boleh mewariskan sebahagian harta kepada badan amal atau individu tertentu.

c) Pembayaran Hutang Si Mati: Sebelum pembahagian harta pusaka kepada ahli waris, harta tersebut harus digunakan untuk membayar hutang-hutang si mati. Ini termasuk hutang kepada Allah seperti zakat dan haji, serta hutang kepada manusia seperti pinjaman bank atau hutang kepada individu lain. Pembayaran hutang adalah tanggungjawab utama sebelum pembahagian harta.

Contoh Tambahan: Sebagai contoh, jika Ahmad meninggalkan sebuah rumah, wang tunai di akaun bank, dan beberapa biji emas, harta pusakanya perlu dibahagikan dengan adil kepada isteri, dua orang anak, dan ibunya, selama ia tidak meninggalkan wasiat yang bercanggah. Sebelum pembahagian, jika Ahmad mempunyai hutang pinjaman bank yang belum dilangsaikan, sejumlah wang dari harta pusakanya perlu digunakan untuk membayar hutang tersebut. Selepas itu, baki harta pusaka boleh dibahagikan mengikut undang-undang dan kehendak Ahmad.

Tanggungjawab utama waris-waris sebelum pembahagian adalah menguruskan jenazah, menjelaskan hutang-hutang si mati termasuk yang wajib kepada Allah, melaksanakan wasiat si mati (jika ada), dan memastikan pembahagian harta dilakukan secara adil. Terdapat juga halangan-halangan tertentu yang boleh menghalang seseorang daripada menerima harta pusaka, seperti pembunuhan atau perubahan agama.

Baitulmal, badan amal Islam, boleh mewarisi harta pusaka seseorang jika si mati tidak mempunyai waris yang berhak mengikut hukum faraid atau jika waris tersebut tidak layak menerima pusaka atas sebab tertentu seperti berlainan agama. Ini adalah sebahagian daripada sistem pembahagian harta pusaka yang adil dan berdasarkan prinsip-prinsip undang-undang dan agama.

3. Cara Membahagikan Harta Pusaka Mengikut Hukum Dan Hasrat Di Mati

DALIL PENSYARIATAN PEMBAHAGIAN HARTA PUSAKA

Firman Allah SWT:

Yang bermaksud: “Allah perintahkan kamu (mengenai pembahagian harta pusaka) untuk anak-anak kamu, iaitu bahagian seorang anak lelaki menyamai bahagian dua orang anak perempuan. Tetapi jika anak-anak perempuan itu lebih dari dua, maka bahagian mereka ialah dua pertiga dari harta yang ditinggalkan oleh si mati. Dan jika anak perempuan itu seorang sahaja, maka bahagiannya ialah seperdua (separuh) harta itu. Dan bagi ibu bapa (si mati), tiap-tiap seorang dari keduanya: seperenam dari harta yang ditinggalkan oleh si mati, jika si mati mempunyai anak. Tetapi jika si mati tidak mempunyai anak, sedang yang mewarisinya ialah ibu bapanya, maka bahagian ibunya ialah sepertiga. Kalau pula si mati itu mempunyai beberapa orang saudara (adik-beradik), maka bahagian ibunya ialah seperenam. (Pembahagian itu) ialah sesudah diselesaikan wasiat yang telah diwasiatkan oleh si mati dan sesudah dibayar hutangnya. Ibu bapa kamu dan anak-anak kamu, kamu tidak mengetahui siapa di antara mereka yang lebih dekat serta banyak manfaatnya kepada kamu. (Pembahagian harta pusaka dan penentuan bahagian masing-masing seperti yang diterangkan itu ialah) ketetapan dari Allah; sesungguhnya Allah Maha Mengetahui, lagi Maha Bijaksana.” (Surah Al-Nisa’: 11)

Pembahagian harta pusaka di Malaysia adalah satu proses yang kompleks dan berbeza-beza bergantung kepada beberapa faktor. Di sini, kita akan melihat lebih terperinci mengenai cara pembahagian harta pusaka yang berlaku dalam konteks Malaysia:

a) Wasiat: Sekiranya si mati meninggalkan wasiat sebelum kematiannya, pembahagian harta pusaka perlu mengikut arahan yang dinyatakan dalam wasiat tersebut, selagi ia tidak bercanggah dengan undang-undang Islam atau undang-undang tempatan. Wasiat ini boleh merangkumi arahan khusus mengenai siapa yang menerima sebahagian atau keseluruhan harta pusaka.

b) Undang-Undang Faraid: Jika tiada wasiat, maka undang-undang Faraid akan digunakan sebagai panduan untuk pembahagian harta pusaka. Undang-undang ini mempunyai peraturan khusus mengenai siapa yang layak menerima harta pusaka, berapa bahagian yang mereka terima, dan bagaimana pembahagian tersebut dilakukan. Undang-undang Faraid mengutamakan ahli waris tertentu seperti suami, isteri, ibu bapa, dan anak-anak.

c) Pengagihan Harta Tanpa Wasiat: Sekiranya si mati tidak meninggalkan wasiat dan tidak mempunyai ahli waris yang layak, harta pusaka tersebut boleh diserahkan kepada Baitulmal, badan amal Islam yang bertanggungjawab untuk menguruskan harta tersebut. Ini adalah sebahagian daripada sistem pembahagian harta pusaka yang adil dan berdasarkan prinsip-prinsip undang-undang dan agama.

c) Pengagihan Secara Muafakat: Dalam kes di atas saya simpulkan beberapa situasi :

Situasi 1 – Kesemua 5 adik-beradik (2 lelaki dan 3 perempuan) bersetuju untuk membahagikan harta secara sama rata. Dalam kes ini, 2 anak lelaki tersebut yang bersetuju untuk takharruj melepaskan sebahagian bahagian faraid mereka kepada anak perempuan (kerana bahagian anak lelaki adalah 2 manakala anak perempuan adalah 1). Kaedah pembahagian adalah secara muafakat iaitu semua waris dapat sama rata.

Situasi 2 – 3 adik-beradik perempuan dan seorang anak lelaki ingin harta pusaka dibahagi sama rata manakala seorang anak lelaki tidak setuju. Maka seorang anak lelaki yang tidak setuju untuk takharruj hendaklah diberikan bahagian faraidnya terlebih dahulu (2 bahagian) dan bakinya setelah ditolak bahagian anak tersebut barulah boleh dibahagi secara sama rata antara 3 anak perempuan dan seorang anak lelaki. Kaedah ini juga dinamakan muafakat iaitu sebahagian difaraid dan bakinya dibahagi sama rata.

Situasi 3 – 3 adik-beradik perempuan nak bahagian sama rata tetapi 2 anak lelaki nak bahagian faraid. Maka dalam situasi ini, 2 anak lelaki tersebut tidak bersetuju untuk takharruj atau melepaskan bahagian mereka maka kaedah asal pembahagian secara faraid hendaklah terpakai. Kaedah pembahagian adalah secara faraid (anak lelaki 2 bahagian anak perempuan 1 bahagian).

Dalam pembahagian harta pusaka tiada istilah majoriti. Tidak ada sesiapa yang boleh dipaksa untuk melepaskan bahagiannya di dalam faraid. Kaedah pembahagian secara muafakat adalah yang terbaik jika dapat dilaksanakan tetapi sekiranya tiada persetujuan yang dicapai maka kaedah pembahagian secara faraid adalah jawapan dan penyelesaian terakhir kepada masalah yang menjadi pertikaian.

Pembahagian harta pusaka adalah proses yang penting dan harus diuruskan dengan teliti untuk memastikan pengagihan yang adil kepada ahli waris yang berhak menerima. Selain daripada aspek undang-undang, faktor-faktor seperti hutang si mati dan wasiatnya juga perlu dipertimbangkan dalam proses ini.

4. Cara Hindari Konflik Pembahagian Harta Pusaka

Pembahagian harta pusaka, walaupun penting, boleh menjadi punca konflik di kalangan ahli waris. Untuk mengelakkan konflik yang merumitkan proses pembahagian, adalah penting untuk mengambil langkah-langkah berikut:

1. Terlapang Dada Adakan Perbincangan Terbuka:
Satu langkah penting adalah berkomunikasi atau adakan perbincangan secara terbuka dan jujur dengan semua ahli waris. Mereka perlu dimaklumkan tentang wasiat, jika ada, dan perancangan pembahagian harta pusaka. Ini membantu mencegah kejutan atau ketidakpuasan di kalangan ahli waris.

2. Nasihat Profesional:
Dalam beberapa kes, adalah bijak mendapatkan nasihat profesional. Peguam, penasihat harta pusaka, atau pegawai tadbir harta boleh membantu menjelaskan undang-undang dan memberi panduan tentang bagaimana proses pembahagian sepatutnya dijalankan.

3. Berunding/Bantuan Pihak ketiga (Mediator):
Menyelesaikan perbezaan pendapat melalui rundingan adalah lebih baik daripada membawa isu ini ke mahkamah. Berunding dan mencapai kata sepakat di antara ahli waris adalah jalan terbaik untuk memastikan pembahagian yang adil.

4. Pemahaman Wasiat: Jika si mati meninggalkan wasiat, adalah penting untuk memahami sepenuhnya kandungan wasiat tersebut. Ini termasuklah merujuk kepada peguam atau pakar harta pusaka untuk menentukan bahawa wasiat tersebut sah dan sahaja.

Contoh Tambahan: Ahmad, sebelum meninggal, telah menjelaskan kepada isterinya dan anak-anaknya mengenai keputusan yang telah dibuat dalam wasiatnya. Mereka telah berbincang secara terbuka dan mendalam untuk memastikan semua pihak memahami dan bersetuju dengan keputusan tersebut. Hasilnya, proses pembahagian harta pusaka berlangsung tanpa sebarang konflik atau ketidakpuasan di kalangan ahli waris.

Memahami bahawa pembahagian harta pusaka boleh menjadi isu sensitif, usaha-usaha seperti komunikasi terbuka, mendapatkan nasihat profesional, dan berunding secara baik dapat membantu mencegah dan menyelesaikan konflik yang mungkin timbul dalam proses ini.

5. Ambil Pengajaran Dan Ikhtibar Dari Kes Sebenar

Mengambil Iktibar daripada Kes Sebenar

Untuk mendalami pemahaman mengenai pembahagian harta pusaka yang adil di Malaysia, adalah bijak merujuk kepada kes-kes sebenar yang telah berlaku. Kes-kes ini sering melibatkan individu terkenal atau situasi yang kompleks dan boleh memberikan wawasan yang bernilai tentang bagaimana proses pembahagian harta pusaka diuruskan dan mengapa penting untuk mematuhi undang-undang.

Contoh Kes Sebenar: Kes-kes harta pusaka selebriti terkenal yang telah berlaku di Malaysia dapat memberikan pandangan yang mendalam tentang cabaran dan kepentingan dalam pembahagian harta pusaka. Contohnya, kes melibatkan artis terkenal yang meninggal dunia tanpa membuat wasiat yang sah boleh mencetuskan pertikaian di kalangan ahli waris dan menjadi tajuk hangat dalam media

Kesimpulan

Pembahagian harta pusaka adalah proses yang penting dalam sistem undang-undang Malaysia. Untuk memastikan proses ini berjalan dengan lancar dan adil, adalah penting untuk memahami undang-undang yang berkaitan, mendapatkan nasihat profesional jika perlu, dan melibatkan ahli waris dalam perbincangan terbuka. Dengan melibatkan diri secara aktif dalam proses ini dan mengambil iktibar daripada kes-kes sebenar, kita dapat memastikan bahawa pembahagian harta pusaka di Malaysia dilakukan dengan adil dan mengikut peraturan yang berlaku.

Jika ada masalah dan perlukan bantuan, pastikan dapatkan nasihat atau berunding dengan seorang penasihat kewangan atau peguam atau perunding pengurusan harta pusaka yang profesional seperti En.Hanaffi. Mereka ini berkelayakan dalam memberikan nasihat yang lebih terperinci mengenai bagaimana untuk melindungi hak pusaka pasangan anda berdasarkan sudut undang-undang tempatan sedia ada harini.

Hubungi En.Hanaffi jika ingin dapatkan nasihat perundangan berkenaan harta pusaka. (Klik Sini)

---

Ada pertanyaan, jemput baca 101 soalan lazim pengurusan harta pusaka. Klik disini untuk ke baca berkenaan harta pusaka dan jawapan berdasarkan undang undang yang sah.

Hubungi Kami

Jika ada pertanyaan berkenaan masalah harta pusaka atau perlukan bantuan guaman atau mediator untuk bantu jadi orang tengah selesaikan masalah harta pusaka. Boleh hubungi En.Hanaffi untuk pertanyaan secara PERCUMA di 0165577653 atau Whatsapp (klik button dibawah)