Faraid sangat penting dalam pembahagian harta pusaka si mati bagi orang islam, penerangan yang lengkap berkaitan pengurusan harta faraid. Kami bahaskan perkara penting dan terperinci untuk anda mengetahui sebelum menguruskan pembahagian faraid harta pusaka si mati, antaranya:
- Apa itu faraid
- Kepentingan Ilmu Faraid
- 3 Perkara Menghalang Menerima Harta Pusaka Faraid
- Senarai Waris Yang Layak Menerima Harta Pusaka Faraid
- Senarai Waris Faraid Lelaki
- Senarai Waris Faraid Perempuan
- Carta Pembahagian Faraid
- Pengiraan Faraid
- Pembahagian Faraid Kematian Ayah
- Pembahagian Faraid Kematian Suami
- Pembahagian Faraid Kematian Isteri
- Pembahagian Faraid Kematian Adik Beradik
- Calculator Faraid
- Cara Memohon Sijil Faraid Atau Perintah Faraid di Mahkamah Syariah
- Surat Kuasa Dalam Pembahagian Harta Pusaka
- Mengapa Anda Memerlukan Surat Kuasa Mentadbir?
- Langkah Melantik Pentadbir
- Mohon Pembahagian Harta Pusaka
- Peguam Harta Pusaka
- 5 Sebab Utama Perlu Peguam Harta Pusaka
- Kesimpulan
- Hubungi Kami
Apa itu faraid
Faraid maksud perkataan Bahasa Arab iaitu fardh yang bererti al-taqdir (yang ditentukan). Ilmu faraid adalah berkaitan dengan pembahagian harta pusaka yang ditinggalkan oleh si mati yang melibatkan ilmu matematik dan fiqh yang membolehkan kita mengira bahagian setiap waris yang layak.
Sumber rujukan ilmu faraid adalah AlQuran, Hadis dan dan Ijma’ Ulama dan Ijtihad para sahabat r.anhum. Hukum faraid adalah wajib, walaubagaimanapun pembahagian secara muafakat juga dibenarkan dalam islam dengan syarat semua waris setuju.
Kepentingan Ilmu Faraid
Jika kita rujuk kepada Riwayat Muslim, Abu Hurairah pernah mendengar Nabi Muhammad saw menyatakan kepentingan belajar ilmu faraid kerana ia semakin dilupakan dan sangat baik jika belajar dan mengajarkan kepada orang lain.
Faraid dalam islam sangat penting dizaman yang serba mencabar ini bagi setiap waris mengetahui bahagian yang mereka terima bagi mengelakkan penipuan atau penjelasan yang tidak jelas berkaitan pembahagian harta si mati. Ilmu faraid juga akan mengesahkan waris-waris yang layak keatas pembahagian harta milik si mati.
3 Perkara Menghalang Menerima Harta Pusaka Faraid
Terdapat 3 sebab yang menghalang seseorang itu menerima harta pusaka faraid adalah:
- Membunuh – sebagai contoh si anak membunuh bapa kandungnya bagi mendapatkan harta pusaka. Dalam Riwayat Abu Daud, Nabi Muhammad Saw bersabda, “Pembunuh tidak layak menerima apa-apa (mewarisi harta pusaka).”
- Murtad – Seseorang telah menukar agamanya daripada agama Islam kepada selain islam.
- Berlainan Agama – Sebagai contoh seorang mualaf yang mempunyai ibubapa yang berlainan agama, mereka secara automatik tidak menerima harta pusaka anak mereka yang beragama Islam. Dalam Riwayat Bukhari, Usamah bin Zaid r.a. mendengar Nabi Muhammad Saw bersabda, “Orang Islam tidak mewarisi orang kafir dan orang kafir tidak mewarisi orang Islam.”
Senarai Waris Yang Layak Menerima Harta Pusaka Faraid
Disini kami senaraikan susunan waris faraid bagi lelaki dan perempuan sebagai rujukan anda.
Senarai Waris Faraid Lelaki:
- Suami
- Anak Lelaki
- Cucu Lelaki daripada Anak Lelaki
- Bapa
- Datuk sebelah Bapa
- Saudara Lelaki Seibu Sebapa
- Saudara Lelaki Sebapa
- Saudara Lelaki Seibu
- Anak saudara Lelaki Seibu Sebapa
- Anak saudara Lelaki Sebapa
- Bapa Saudara Seibu Sebapa
- Bapa Saudara Sebapa
- Anak bapa saudara Seibu Sebapa
- Anak bapa saudara Sebapa
- Tuan (kpd hamba)
Senarai Waris Faraid Perempuan:
- Isteri
- Anak Perempuan
- Cucu Perempuan
- Ibu
- Nenek sebelah Ibu
- Nenek sebelah Bapa
- Saudara Perempuan
- Seibu Sebapa
- Saudara perempuan Sebapa
- Saudara perempuan Seibu
- Puan (kpd hamba)
Carta Pembahagian Faraid
Bahagian faraid setiap waris yang menerima bahagian beserta syarat-syaratnya.
| BIL | WARIS | BAHAGIAN FARAID | SYARAT_SYARAT |
| 1 | Suami | 1/2 | Tidak ada keturunan ke bawah |
| 2 | 1 Anak Perempuan | 1/2 | Tidak ada anak lelaki |
| 3 | 1 Cucu Perempuan | 1/2 | Tidak ada i- Anak lelaki/perempuan ii. Cucu lelaki |
| 4 | 1 Saudara Seibu Sebapa Perempuan (SIBP) | 1/2 | Tidak ada i. Bapa ii. Datuk iii. Keturunan ke bawah iv. Saudara seibu sebapa lelaki(SIBL) |
| 5 | 1 Saudara Sebapa Perempuan (SBP) | 1/2 | Tidak ada i. Bapa ii. Datuk iii. Keturunan ke bawah iv. Saudara seibu sebapa lelaki/perempuan (SIBL/P) v. Saudara sebapa lelaki (SBL) |
| 6 | Ibu | 1/3 | Tidak ada i. Keturunan ke bawah ii. Berbilang saudara sama ada SIB/SB/SI lelaki/perempuan |
| 7 | 2 Saudara Seibu Lelaki / Perempuan atau Lebih | 1/3 | Tidak ada i. Keturunan ke bawah ii. Keturunan lelaki ke atas |
| 8 | Suami | 1/4 | Ada keturunan ke bawah |
| 9 | Isteri | 1/4 | Tidak ada keturunan ke bawah |
| 10 | 2 Anak Perempuan atau Lebih | 2/3 | Tidak ada anak lelaki |
| 11 | 2 Cucu Perempuan atau Lebih | 2/3 | Tidak ada i. Cucu lelaki ii. Anak lelaki/perempuan |
| 12 | 2 Saudara Seibu Sebapa Perempuan (SIBP) atau Lebih | 2/3 | Tidak ada I. Bapa ii. Datuk iii. Keturunan ke bawah iv. Saudara seibu sebapa lelaki (SIBL) |
| 13 | 2 Saudara Sebapa Perempuan (SBP) atau Lebih | 2/3 | Tidak ada I. Bapa ii. Datuk iii. Keturunan ke bawah iv. Saudara seibu sebapa lelaki/perempuan (SIBL/P) v. Saudara sebapa lelaki (SBL) |
| 14 | Bapa | 1/6 | Ada keturunan ke bawah |
| 15 | Ibu | 1/6 | i. Ada keturunan ke bawah ii. Ada berbilang saudara sama ada: SIB, SB, SI lelaki/perempuan |
| 16 | Datuk | 1/6 | I. Ada keturunan ke bawah ii. Tidak ada bapa iii. Tidak ada Saudara SIB/SB |
| 17 | Nenek | 1/6 | Sebelah ibu – Tidak ada ibu Sebelah bapa – Tidak ada ibu dan bapa |
| 18 | Cucu Perempuan | 1/6 | i. Ada 1 anak perempuan ii. Tidak ada anak lelaki/cucu lelaki |
| 19 | Saudara Sebapa Perempuan (SBP) | 1/6 | i. Ada 1 saudara seibu sebapa perempuan (SIBP) ii. Tidak ada keturunan ke bawah iii. Tidak ada bapa/datuk iv. Tidak ada SIBL dan SBL |
| 20 | 1 Saudara Seibu sama ada Lelaki/Perempuan (SIL/P) | 1/6 | i. Tidak ada keturunan ke bawah ii. Tidak ada keturunan lelaki ke atas |
| 21 | Isteri | 1/8 | Ada Keturunan ke bawah |
| 22 | Ibu | 1/3 baki | Sekiranya si mati meninggalkan i. Ibu, bapa dan suami ii. Ibu, bapa dan isteri |
Pengiraan Faraid
Kita sedia maklum bahawa harta pusaka orang islam tertakluk kepada pembahagian secara faraid ataupun secara muafakat. Waris yang layak terima faraid terdiri daripada Waris Utama, Waris Ganti dan Waris Kedua.
Waris utama adalah:
- Isteri
- Bapa
- Ibu
- Anak Lelaki
- Anak Perempuan
Maksud faraid adalah pembahagian harta seorang yang beragama Islam samada meninggalkan wasiat atau tidak sebelum kematiannya. Disini kami sertakan contoh pembahagian faraid bagi:
- Pembahagian Faraid Kematian Ayah
- Pembahagian Faraid Kematian Suami
- Pembahagian Faraid Kematian Isteri
- Pembahagian Faraid Kematian Adik Beradik
Kiraan pembahagian faraid ini adalah sebagai contoh bagi memudahkan anda untuk faham, walaubagaimanapun ia bergantung pada situasi sebenar selepas pihak kami buat siasatan waris.
Pembahagian Faraid Kematian Ayah
Mari kita lihat pembahagian faraid harta pusaka kematian ayah, si mati adalah seorang lelaki yang mempunyai 1 isteri, 3 anak lelaki dan 2 anak perempuan. Ayah dan ibu kepada si mati telah meninggal terlebih dahulu.
Si mati meninggalkan:
- Rumah 1 nilai rm1,000,000.00
- Rumah 2 nilai rm800,000.00
- Tunai rm1,000,000.00
- KWSP rm500,000.00
- Kereta bernilai rm100,000.00
Si mati tidak meninggal hutang / wasiat / hibah / wakaf.
Bahagia faraid bagi setiap ahli waris yang layak adalah seperti berikut bagi harta bernilai rm3,400,000.00
Pembahagian faraid harta pusaka ayah meninggal:
- Ibu (32/192 bahagian faraid) = 566,666.67
- Isteri (24/192 bahagian faraid) = rm425,000.00
- Ayah (32/192 bahagian faraid) = rm566,666.67
- Anak lelaki 1 (26/192 bahagian faraid) = rm460,416.67
- Anak lelaki 2 (26/192 bahagian faraid) = rm460,416.67
- Anak lelaki 3 (26/192 bahagian faraid) = rm460,416.67
- Anak perempuan 1 (13/192 bahagian faraid) = rm230,208.33
- Anak perempuan 2 (13/192 bahagian faraid) = rm230,208.33
Pembahagian Faraid Kematian Suami
Mari kita lihat pembahagian faraid harta pusaka suami meninggal pula, si mati adalah seorang lelaki yang mempunyai 1 isteri, 3 anak lelaki dan 2 anak perempuan. Ayah dan ibu kepada si mati masih hidup.
Si mati meninggalkan:
- Rumah 1 nilai rm1,000,000.00
- Rumah 2 nilai rm800,000.00
- Tunai rm1,000,000.00
- KWSP rm500,000.00
- Kereta bernilai rm100,000.00
Si mati juga tidak meninggal hutang / wasiat / hibah / wakaf.
Bahagia faraid bagi setiap ahli waris yang layak adalah seperti berikut bagi harta bernilai rm3,400,000.00
Pembahagian faraid harta pusaka suami meninggal:
- Isteri (8/64 bahagian faraid) = rm425,000.00
- Anak lelaki 1 (14/64 bahagian faraid) = rm743,750.00
- Anak lelaki 2 (14/64 bahagian faraid) = rm743,750.00
- Anak lelaki 3 (14/64 bahagian faraid) = rm743,750.00
- Anak perempuan 1 (7/64 bahagian faraid) = rm371,875.00
- Anak perempuan 2 (7/64 bahagian faraid) = rm371,875.00
Pembahagian Faraid Kematian Isteri
Mari kita lihat pembahagian faraid harta pusaka isteri meninggal pula, si mati adalah seorang isteri yang meninggalkan suami, 3 anak lelaki dan 2 anak perempuan. Ayah dan ibu kepada si mati masih hidup.
Si mati meninggalkan:
- Rumah 1 nilai rm500,000.00
- Tunai rm500,000.00
- KWSP rm500,000.00
Si mati juga tidak meninggal hutang / wasiat / hibah / wakaf.
Bahagia faraid bagi setiap ahli waris yang layak adalah seperti berikut bagi harta bernilai rm1,500,000.00
Pembahagian faraid harta pusaka isteri meninggal:
- Suami (8/32 bahagian faraid) = rm375,000.00
- Anak lelaki 1 (6/32 bahagian faraid) = rm281,250.00
- Anak lelaki 2 (6/32 bahagian faraid) = rm281,250.00
- Anak lelaki 3 (6/32 bahagian faraid)= rm281,250.00
- Anak perempuan 1 (6/32 bahagian faraid) = rm140,625.00
- Anak perempuan 2 (6/32 bahagian faraid) = rm140,625.00
Pembahagian Faraid Kematian Adik Beradik
Mari kita lihat pembahagian faraid harta pusaka adik beradik pula. Si mati seorang lelaki yang tidak berkahwin dan mempunyai 3 saudara lelaki seibu sebapa dan 2 saudara Perempuan seibu sebapa.
Si mati meninggalkan:
- Tunai rm500,000.00
- KWSP rm500,000.00
Si mati juga tidak meninggal hutang / wasiat / hibah / wakaf.
Bahagia faraid bagi setiap ahli waris yang layak adalah seperti berikut bagi harta bernilai rm1,000,000.00
Pembahagian faraid harta pusaka adik beradik meninggal:
- Saudara lelaki 1 (2/8 bahagian faraid) = rm250,000.00
- Saudara lelaki 2 (2/8 bahagian faraid) = rm250,000.00
- Saudara lelaki 3 (2/8 bahagian faraid) = rm250,000.00
- Saudara perempuan 1 (1/8 bahagian faraid) = rm125,000.00
- Saudara perempuan 2 (1/8 bahagian faraid) = rm125,000.00
Calculator Faraid
Disini kami akan kongsikan bagaimana calculator faraid dapat memudahkan anda untuk mengetahui bahagian faraid setiap waris beserta pecahan dalam bentuk wang. Disamping itu, pendedahan awal mengurangkan risiko ketidakadilan dalam pengurusan pusaka.
Calculator Faraid ini dinamakan iFaraid Calculator, ia dibangunkan oleh saudara Wan Ahmad Lutfi dan dibantu oleh Ustaz Wan Abdul Halim. Calculator faraid ini hanya boleh di dapati di App Store (IOS Sahaja) dan ia adalah percuma.
Disini cara pengiraan faraid wang tunai, faraid kwsp, serta faraid tanah pusaka dapat dikira dengan mudah.
Jika anda tidak mempunyai IOS, anda boleh layari website dibawah dan hanya boleh dilayari melalui google chrome sahaja. Sistem ini dibangunkan oleh Majlis Agama Islam Selangor dan dikenali sebagai kfaraid.
Faraid calculator online versi web ini sangat mudah difahami dan mesra pengguna, kini anda mampu membuat pengiraan faraid online sahaja.
Sebelum system ini dibangunkan, terdapat juga kalkulator faraid yang dibangunkan oleh pihak USM, ia dikenali sebagai faraid usm. Tetapi kini ia tidak boleh dibuka lagi. Jika anda ingin membuat pengiraan faraid manual boleh juga, tetapi ada perlu belajar daripada individu yang mahir dalam pembahagian harta faraid.
Cara Memohon Sijil Faraid Atau Perintah Faraid di Mahkamah Syariah
Bagi mengesahkan secara undang-undang, anda digalakkan memohon sijil faraid atau perintah faraid di mahkamah syariah berdekatan.
Cara memohon adalah seperti berikut:
1) Dapatkan Borang borang MS 3 (Permohonan Faraid) dan MS 26 (Afidavit Sokongan) dan lengkapkan maklumat serta sediakan maklumat berkaitan.
2) Pemohon perlu sediakan maklumat seperti:
– salinan sijil kematian si mati
– salinan surat nikah pasangan si mati
– salinan sijil kelahiran anak-anak si mati
– salinan maklumat harta
3) Borang permohonan yang lengkap boleh dihantar ke mahkamah yang berdekatan dan caj pemfailan yang telah ditetapkan oleh mahkamah perlu dibayar.
4) Mahkamah akan maklumkan tarikh perbicaraan.
5) Pada hari perbicaraan, Pemohon bersama 2 orang saksi perlu hadir untuk memberi keterangan. Sila bawa bersama dokumen asal sepertimana dilampirkan dalam permohonan. Saksi sebaiknya adalah dikalangan waris faraid bagi memudahkan urusan siasatan waris faraid.
6) Setelah Mahkamah berpuas hati, Mahkamah akan putuskan waris yang layak. Perintah faraid atau sijil faraid boleh diambil di Mahkamah kelak. Kebiasaanya 2 minggu daripada tarikh bicara. Pihak mahkamah akan hantar SMS atau menelefon Pemohon untuk ambil dokumen.
7) Bayaran terakhir hendaklah diselesaikan sebelum Mahkamah menyerahkan Perintah Faraid.
Surat Kuasa Dalam Pembahagian Harta Pusaka
Mengapa Anda Memerlukan Surat Kuasa Mentadbir?
Surat kuasa mentadbir penting untuk memastikan harta pusaka anda diurus dengan baik sekiranya anda tidak lagi berupaya menguruskan harta tersebut. Ia juga membolehkan individu yang anda percayai untuk menguruskan hal ehwal kewangan dan harta benda dengan sah.
- Ia membolehkan pentadbir harta pusaka anda membuat keputusan bagi pihak anda berkaitan harta pusaka jika anda tidak berupaya buat sedemikian. Ini termasuk membuat keputusan berkaitan pelaburan, pembiayaan semula pinjaman, penjualan aset dan lain-lain.
- Ia memudahkan pentadbir harta pusaka anda menguruskan hal ehwal kewangan anda seperti membayar bil, menguruskan akaun bank dan sebagainya dengan sah.
- Ia membolehkan pentadbir harta pusaka anda membuat tuntutan insurans bagi pihak anda dan menerima pembayaran tuntutan.
Langkah Melantik Pentadbir
Lantik Pentadbir – Waris-waris boleh bersepakat untuk melantik seorang pentadbir atau suatu pihak untuk mentadbir harta pusaka si mati. Pentadbir yang diamanahkan akan melaksanakan urusan pusaka si mati hingga selesai.
Kenalpasti Waris-Waris – Siapa waris-waris yang berhak dan yang tidak berhak ke atas harta pusaka si mati.
Kenalpasti Harta-Harta – Apa harta-harta yang ditinggalkan oleh si mati dan menentukan harta-harta tersebut harta pusaka atau tidak.
Kenalpasti Kos Pengurusan Jenazah – Siapa yang membayar kos urusan jenazah si mati sehingga dikebumikan adakah melalui khairat kematian atau pendahuluan oleh waris. Ia perlu digantikan daripada harta pusaka si mati jika berbentuk hutang.
Kenalpasti Hutang-Piutang – Apakah hutang-hutang yang ditinggalkan oleh si mati, sama ada hutang dengan Allah (zakat, fidyah, kaffarah, haji) atau hutang dengan manusia (pinjaman perumahan, kenderaan, peribadi dll.)
Beri Kebenaran kepada Waris – Waris-waris boleh bersepakat untuk memberikan kebenaran kepada waris-waris lain yang menduduki harta pusaka atau memakan hasil sementara proses pentadbiran harta pusaka dilaksanakan.
Mohon Perintah Faraid – Pentadbir yang dilantik boleh membuat permohonan perintah faraid di Mahkamah Syariah untuk penentuan waris-waris yang berhak ke atas harta pusaka si mati. Selain perintah faraid, Mahkamah Syariah juga berbidang kuasa untuk mengesahkan wakaf, wasiat, hibah dan harta sepencarian yang berkaitan dengan si mati.
Mohon Pembahagian Harta Pusaka
Jabatan Ketua Pengarah Tanah dan Galian (JKPTG) – Mentadbir harta pusaka tak alih atau campuran di antara harta tak alih dan harta alih yang nilanya RM2 juta dan ke bawah.
Amanah Raya Berhad (ARB) – Mentadbir harta pusaka alih sahaja yang nilainya RM600,000 dan ke bawah.
Mahkamah Tinggi Sivil – Mentadbir harta pusaka alih dan tak alih yang nilainya lebih RM2 juta atau mentadbir harta pusaka alih sahaja lebih yang nilainya lebih RM600,000.
Peguam Harta Pusaka
5 Sebab Utama Perlu Peguam Harta Pusaka
Peguam harta pusaka dapat membantu anda dengan sebarang isu berkaitan pembahagian dan pengurusan harta pusaka. Berikut adalah 5 sebab utama anda perlu peguam harta pusaka:
1. Mereka pakar dalam bidang ini. Peguam harta pusaka mempunyai pengetahuan mendalam tentang undang-undang dan prosedur berkaitan harta pusaka. Mereka dapat memastikan harta pusaka anda dibahagikan mengikut kehendak anda dan undang-undang.
2. Mengelakkan pertikaian. Dengan bantuan peguam harta pusaka, anda dapat mengelakkan sebarang pertikaian atau perselisihan faham di antara ahli keluarga berkaitan pembahagian harta pusaka. Peguam dapat bertindak sebagai penengah dan memastikan prosesnya berjalan lancar.
3. Menjimatkan masa dan tenaga. Pengurusan harta pusaka boleh menjadi proses yang panjang dan memakan masa. Dengan bantuan peguam, anda dapat mengurangkan beban kerja dan membolehkan anda memberi tumpuan kepada perkara lain.
4. Menangani dokumen penting. Peguam harta pusaka berpengalaman dalam menyediakan dan menangani semua dokumen penting seperti wasiat, surat kuasa wakil dan lain-lain untuk memudahkan proses pentadbiran harta pusaka.
5. Yuran berpatutan. Yuran peguam harta pusaka adalah berpatutan dan boleh ditolak daripada nilai harta pusaka. caj maksima adalah sebanyak 5% daripada nilai semasa harta, bergantung kepada kerumitan kes.
Dengan bantuan peguam harta pusaka, anda boleh memastikan harta pusaka diagihkan dengan adil dan mengikut kehendak si mati. Jangan tunggu sehingga berlaku sebarang isu,
Kesimpulan
Penting untuk anda memahami faraid dalam skop yang lebih luas agar ia membantu dalam pengurusan harta pusaka kelak. Faraid adalah asas kepada pembahagian harta pusaka bagi orang islam.
Hubungi Kami
Jika ada pertanyaan berkenaan masalah harta pusaka atau perlukan bantuan guaman. Boleh hubungi En.Hanaffi untuk pertanyaan secara PERCUMA di 0165577653 atau Whatsapp (klik button dibawah)
